Veren afstellen van je quad

Veren instellenWaarschijnlijk ben je net als de meeste quadrijders : je gaat naar je quad dealer, je koopt je favoriete quad, je neemt die mee en je springt er zo vlug mogelijk op en bent vertrokken… Wist je dat je het comfort van je beest-op-vier-wielen kan en zou moeten verbeteren door je vering af te stellen? Meer rijcomfort zal ervoor zorgen dat je minder vlug vermoeid bent aan het eind van de dag, of … dat je langer kan rijden en dus meer plezier hebt aan je quad ! Dit is de beste en goedkoopste tuning van je (cross)quad. Weet je niet hoe ? Wees niet bang, wij zullen het je stap voor stap uitleggen. We starten met een aantal simpele zaken uit te leggen van je quad schokdempers. De meeste moderne (cross)quads hebben volgende afstelmogelijkheden :

  1. Veervoorspanning of preload (P) zit op bijna alle quads (ook 4x4 quads) en stelt de lengte van veer aan aan je gewicht. Meetstal gebeurt dit door het verdraaien van twee schroeven aan de boven of onderkant van de veer.
  2. Ingaande demping of compression (C) controleert hoeveel macht er nodig is om de veer in te drukken. Compression hangt af je rijstijl. Cross met springheuvels zal een hardere compression vragen dan het rijden op zand- en veldwegen.
  3. Uitgaande demping of rebound (R) controleert hoe snel je demper terugkeert nadat die ingedrukt geweest is.

Zoals reeds eerder aangehaald is het niet noodzakelijk zo dat iedere quad deze drie mogelijkheden heeft, dus loop niet naar je dealer en zeg : ik moet mijn geld terug hebben want dat zit er niet op en “De Modderberen” schrijven dat dat er moet op zitten… Veervoorspanning zit er meestal wel op, compression dikwijls en op de nieuwste zoals YFZ450 ook rebound (zie ook in de overzichten van de vergelijkingen van quads in de vorige twee nummers). Ook is het zo dat het niet noodzakelijk is dat het vooraan en achteraan hetzelfde zijn, je kan bijvoorbeeld achteraan RCP hebben en vooraan enkel P. De wijze van regelen verschilt van quad tot quad en je hebt dikwijls iets van speciaal materiaal nodig om de veervoorspanning aan te passen. Vraag hiervoor even aan je dealer of je dit mag lenen of wat het kost om dit materiaal te kopen. Het is zeker de investering waard.

Genoeg gepraat, tijd om te werken !

Eerst moet je weten hoeveel veerweg je quad heeft. Meestal kan je dit terug vinden in de specificaties in je handleiding of op site van de fabrikant, maar voor de veiligheid meten we het nog even na.



PRELOAD of VEERVOORSPANNING
Allereerst ga je de preload volledig op minimum zetten, dus uitgedraaid zodat de veer de maximale lengte kan aannemen.

  1. Hef de quad met zijn wielen van de grond (zet er bvb een bak bier onder, kan altijd van pas komen) en meet de afstand van het midden van de achteras tot een vast punt recht erboven op het kader en noteer deze maat.
  2. Zet vervolgens de quad terug met zijn wielen op de grond (en neem gerust een pintje uit de bak), en belaad de quad maximaal (leg er een aantal zakken zand op, ga er met vier man op zitten,…) zodat de quad volledig door zijn veer gaat. Meet terug en schrijf ook deze maat op. Het verschil tussen deze maat en de eerst gemeten maat is de maximale veerweg.
  3. Nu haal je alle belasting van de quad en ga je er zelf op zitten in je normale uitrusting en normale zitpositie. Nu laat je terug meten door iemand en reken je het verschil uit. Bij een ideale afstelling zou je een doorzakking van 30 % van je totale veerweg moeten hebben. Bvb. Als je maximale veerweg 25 cm is, dan moet je een doorzakking hebben van 7,5 cm (dus gemeten afstand van 17,5 cm). Normaal zou dat veel moeten zijn bij de eerste meting van je veer staat op zijn slapst (of je zou een pluimgewicht moeten zijn). Dus moet je je preload ring bijdraaien zodat er meer spanning op de veer komt. Nu blijven bijdraaien en meten tot je aan de 30 % uitkomt. Als je dit bereikt hebt en je stapt van je quad en de veer gaat tot boven (botst als het ware, als je de quad nog wat optilt komen de wielen direct mee van de grond) betekent dit dat je veren te slap zijn en dat je zwaardere veren nodig hebt. Dit omdat je te veel voorspanning moet steken om je slappe veer te compenseren. Vooraan wordt identiek hetzelfde principe gevolgd, maar wordt maar 20 % van de veerweg genomen voor de afstelling. Het meten kan iets moeilijker zijn. Een tip : monteer ergens aan je kader horizontaal een houten lat die de breedte is van je quad zodat je kan meten recht boven het wiel tot aan die lat.

COMPRESSION of INGAANDE DEMPING
Regeling van de ingaande demping bepaalt hoe snel de demper ingedrukt kan worden. Deze afstelling moet gemaakt worden in functie van je rijstijl (cross, zand- en veldwegen,…) Bedoeling is om zo af te stellen dat je de volledige veerweg gebruikt zonder hard door te slaan. Bij een te zachte afstelling zal de veer te veel doorslaan en zal het net zijn alsof je quad zweeft. Bij een te harde afstelling zal je iedere putje voelen omdat de schokdemper niets absorbeert. Om tot de ideale afstelling te komen zet de compression eerst volledig zacht. Vervolgens ga je gaan testen, en zoeken naar de juiste afstelling. Zorg dat je een terrein hebt waar je kleine rondjes op kan rijden, telkens opnieuw, en waar verschillende groottes van bulten in zitten. Je start met eerst de kleine jumps te nemen en stelt telkens harder als je voelt dat de veer doorslaat bij het neerkomen. Zo ga je telkens naar grotere bulten en rij je sneller zodat je grotere jumps maakt. Blijf dit doen tot je je persoonlijke grens hebt bereikt waarbij je de voor jou hoogst mogelijke jump snelst en op een veilige manier hebt genomen, gebruik makend van je volledige veerweg. Je veer mag bij de landing van deze jumps licht doorslaan, dit zal je schokdempers geen schade berokkenen. Afstelling van compression is in tegenstelling tot het afstellen van preload geen wiskunde, maar is een langdurige test met vallen en opstaan. Neem er de tijd voor ! Deel 2 van de afstelling nu is afgerond, tijd voor het derde en laatste deel.

REBOUND of UITGAANDE DEMPING
De rebound afstelling bepaalt hoe snel je demper terugkeert naar de normale positie. Een zachte afstelling van de rebound zorgt dat de dempers snel naar zijn volledige lengte terugkeert. Als de rijder over een berg springt en neerkomt, zal een demper die te snel terugkeert, ervoor zorgen dat je een klop op je gat krijgt en je over je stuur vliegt, met alle gevolgen van dien… In de tegenovergestelde zin : als je demper niet snel genoeg terugkeert na een landing zal er veel minder veerweg over zijn om oneffenheden na de landing te absorberen. De beste manier om je rebound af te stellen is een “wasbord” zoeken, een serie van korte niet hoge heuveltjes na elkaar. Zet je rebound op de zachtste stand en rij traag over de heuvels. Rij er telkens wat sneller over en zet je rebound telkens wat harder totdat je snelste en comfortabelste snelheid hebt gevonden en de demper terugkeert naar zijn normale positie zonder dat je van de quad gegooid wordt. Het afstellen zit er nu op, maar je zal zien dat het rapper uitgelegd is dan gedaan… Neem er je tijd voor, een hele dag als het kan ! Onthoud ook één gouden regel : probeer geen twee dingen tegelijk uit. Als je één ding verandert zal je beter aanvoelen hoe je vering reageert of de verandering. Als je meerdere veranderingen doet, zal dit je in de war brengen want je weet niet welke verandering het gewenste of ongewenste effect heeft gehad. Achteraf bekeken is het zeker de moeite waard en zullen je inspanning beloond worden.